Dieta lekkostrawna – zasady, produkty zalecane, czego unikać, przykładowy jadłospis

Dieta lekkostrawna to idealne rozwiązanie dla osób z problemami trawiennymi, rekonwalescentów oraz każdego, kto chce poczuć się lekko na co dzień. Dzięki odpowiednio dobranym produktom możesz odciążyć układ pokarmowy, jednocześnie dostarczając organizmowi niezbędnych składników odżywczych. Jakie są zasady diety lekkostrawnej, co można jeść i czego unikać? Sprawdź, jak w prosty sposób poprawić swoje samopoczucie!

Spis treści

• Co to jest dieta lekkostrawna?
• Dla kogo jest dieta lekkostrawna?
• Co jeść na diecie lekkostrawnej?
• Co jeść na śniadanie, aby czuć się lekko?
• Jak przygotować lekki obiad, który zapewni Ci energię na cały dzień?
• Co przygotować na lekką kolację?
• Lekkostrawna kanapka? Proszę bardzo
• Jajka – czy to lekkostrawny produkt? Odpowiedź Cię zaskoczy!
• Pomidory i ser żółty – przyjaciele czy wrogowie diety lekkostrawnej?
• Jakie słodycze można jeść na diecie lekkostrawnej?
• Dieta lekkostrawna przed kolonoskopią
• Kiedy i jak długo stosować dietę lekkostrawną?
• Zalety i wady diety lekkostrawnej
• Produkty zalecane i niezalecane na diecie lekkostrawnej
• Posiłki zalecane i niezalecane w diecie lekkostrawnej
• Jadłospis diety lekkostrawnej
• Podsumowanie

Co to jest dieta lekkostrawna? Na czym polega?

Dieta lekkostrawna jest to modyfikacja diety opartej o zdrowe zasady żywienia, której celem jest zmniejszenie objawów ze strony przewodu pokarmowego, poprawa trawienia oraz wchłaniania składników odżywczych. Podstawą tej diety jest ograniczenie, a czasem wykluczenie produktów, które dłużej są trawione oraz mogą podrażniać przewód pokarmowy. Bardzo ważne jest to, aby dieta dostarczała wszystkich niezbędnych witamin i składników mineralnych [1].

Dla kogo jest dieta lekkostrawna? W jakich chorobach się ją stosuję?

Dieta lekkostrawna jest rekomendowana przede wszystkim dla:

• osób z problemami trawiennymi, np. zapaleniem żołądka, wrzodami, refluksem,
• pacjentów po operacjach, którzy potrzebują łatwiej przyswajalnych posiłków,
• rekonwalescentów po chorobach,
• osób z problemami jelitowymi, np. biegunkami lub zaparciami.

Jednak może ją stosować każdy, kto chce odciążyć swój organizm, zwłaszcza w okresach stresu, przemęczenia lub gorszej kondycji zdrowotnej.

Zalecane jest spożywanie 4-6 posiłków w ciągu dnia. Ostatni posiłek powinno się spożywać minimum 2 godziny przed pójściem spać.

Sprawdź także artykuł o diecie low FODMAP, w której eliminuje się również udział wielu potencjalnie wzdymających i ciężkich potraw.

Co jeść na diecie lekkostrawnej – produkty zalecane i przeciwwskazane

Główne ograniczenia stosowane w diecie lekkostrawnej powinny dotyczyć produktów z dużą zawartością błonnika nierozpuszczalnego, produktów ostrych, tłustych, wzdymających, kwaśnych, a także alkoholu i napojów gazowanych. Ważna jest również stosowana obróbka termiczna pokarmów, powinniśmy bazować na posiłkach gotowanych, duszonych, przyrządzanych na parze, miksowanych, przecieranych, a ograniczyć smażenie na dużej ilości tłuszczu oraz produkty wędzone, piklowane i konserwowe.

Przeczytaj także: Dieta Low FODMAP – opis i przykładowy jadłospis

W diecie lekkostrawnej należy korzystać z:

• dojrzałych delikatnych warzyw i owoców, bez skórki oraz dużej ilości pestek,
• oczyszczonych produktów zbożowych,
• produktów niezawierających dużej ilości tłuszczu,
• produktów świeżych.

Rola błonnika pokarmowego – zalecenia dietetyczne

Zalecana ilość błonnika w diecie lekkostrawnej to do 25 g/dobę. Ograniczona powinna być frakcja nierozpuszczalna błonnika, którą znajdziemy w pełnoziarnistych produktach zbożowych, otrębach, orzechach, a także pestkach owoców i warzyw.  Błonnik nierozpuszczalny przyczynia się do zwiększania masy kałowej oraz nasilenia perystaltyki. Jego spożycie zwiększa wydzielanie soków trawiennych i gastryny, co może u niektórych osób przejawiać się dolegliwościami w górnym odcinku przewodu pokarmowego. [1,8].

Przeczytaj także: Jak unikać wzdęć na diecie roślinnej

Dieta łatwostrawna – czego unikać, by odciążyć układ pokarmowy?

Duża ilość tłuszczu w diecie spowalnia tempo opróżniania żołądka oraz zwiększa wydzielanie cholocystokininy – hormonu który może nasilić biegunki [9].
Należy znacznie ograniczyć alkohol z uwagi na jego drażniące działanie na błonę śluzową żołądka i jelita cienkiego. Alkohol może zwiększać uczucie zgagi oraz powodować biegunki [10].

W niektórych przypadkach chorobowych zaleca się zmianę konsystencji diety na płynną lub półpłynną.

Potrzebujesz konsultacji z dietetykiem? Przestań się dręczyć i oddaj się w ręce specjalisty. Pomogliśmy ponad 20 000 osób osiągnąć cel, a nasza opinia w Google to 5/5 na podstawie ponad 390 opinii. Szybkie, smaczne i indywidualne diety online to nasza specjalność.

Zamawiam dietę online

Co jeść na śniadanie, aby przewód pokarmowy nie cierpiał?

Śniadania w diecie lekkostrawnej powinny być pożywne, ale nie obciążające. Dobrym wyborem jest:

• kasza manna na wodzie lub mleku,
• owsianka na mleku z pieczonymi jabłkami,
• delikatny twarożek z gotowaną marchewką i pieczywem pszennym.

Więcej na temat śniadań przeczytasz w tym artykule: Co jeść na śniadanie? Dietetyczne pomysły na śniadania

Jak przygotować lekki obiad dla żołądka, który zapewni Ci energię na cały dzień?

Na obiad lekkostrawny idealnie sprawdzą się potrawy gotowane na parze lub pieczone. Przykładem może być:

• pierś z indyka pieczona z ziołami, podana z gotowanymi ziemniakami i puree z marchewki.

Co przygotować na lekką kolację?

Kolacja powinna być lekka i nieobciążająca żołądka. Propozycje na lekkostrawną kolację to:

• pieczona ryba z gotowanymi warzywami,
• jajecznica na parze z dodatkiem gotowanych warzyw,
• twarożek z chudym jogurtem i bananem.

Lekkostrawna kanapka? Czy pieczywo i produkty zbożowe są zalecane?

Podążając za powyższymi zaleceniami, łatwo będzie nam stworzyć lekkostrawną kanapkę.
Chleb wybieramy zwykły pszenny.
Smarujemy go miękką margaryną lub masłem.
Dodajemy chudy twaróg, na który układamy ogórka bez skórki i szczypiorek.

Jajka – czy to lekkostrawny produkt? Odpowiedź Cię zaskoczy!

Tak, jajka są lekkostrawne, szczególnie gdy są gotowane na miękko lub w formie jajecznicy na parze. Ważne jest unikanie smażenia jajek na tłuszczu lub dodatek boczku co mogłoby uczynić je ciężkostrawnymi.
Dobrze przygotowana jajecznica może być lekkostrawnym posiłkiem.

Pomidory i ser żółty – przyjaciele czy wrogowie diety lekkostrawnej?

Pomidor może być lekkostrawny, ale lepiej unikać go w postaci surowej, ponieważ jego skórka może być trudna do strawienia. Lepszym wyborem są pomidory obrane ze skórki lub w postaci gotowanej.

Ser żółty jest produktem ciężkostrawnym, dlatego nie zaleca się jego spożywania na diecie lekkostrawnej. Lepszym wyborem są chude twarożki lub sery białe.

Jakie słodycze można jeść na diecie lekkostrawnej?

Na diecie lekkostrawnej warto wybierać lekkie, niskoprzetworzone słodycze. Dobrym wyborem są:

• galaretki owocowe,
• kisiele,
• pieczone owoce,
• lekkie musy owocowe.

Jeśli chcesz wiedzieć, jak dodać słodycze do takiej diety, skorzystaj z pomocy naszych dietetyków, którzy chętnie ułożą dla Ciebie spersonalizowana dietę. Dieta online!

Dieta lekkostrawna przed kolonoskopią

Dieta lekkostrawna przed kolonoskopią, RTG i USG jamy brzusznej powinna być stosowana na 1 dobę przed badaniem. W tym przypadku należy ograniczyć błonnik nawet do 10 g/dobę. Przykłady produktów dozwolonych to: gotowane owoce i warzywa bez pestek oraz skórek (np. jabłka, gruszki, marchewki), chudy ser, chude mięso, jaja, ryby, biały chleb i biały ryż [7].

Kiedy i jak długo stosować dietę lekkostrawną?

Stosowanie diety lekkostrawnej wskazane jest m.in.:

• w stanach zapalnych błony śluzowej żołądka i jelit,
• po operacjach chirurgicznych,
• w łagodnym przebiegu nieswoistych chorób zapalnych jelit,
• w przypadku nadmiernych biegunek,
• w nowotworach przewodu pokarmowego,
• w chorobie refluksowej przełyku (GERD),
• w celu przygotowania przed kolonoskopią, RTG i USG jamy brzusznej [1,3].

Długość jej stosowania powinna być zależna od naszych objawów, stanu zdrowia oraz zaleceń lekarza.

Zalety i wady diety lekkostrawnej

Zaletą diety lekkostrawnej jest redukcja objawów u pacjentów z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi. Duża ilość błonnika nierozpuszczalnego w diecie, u osób z niektórymi zaburzeniami przewodu pokarmowego, może przyczyniać się do powstawania wzdęć, gazów i biegunek [4]. Restrykcyjną dietę lekkostrawną ciężej zbilansować w składniki mineralne i witaminy bo biały ryż, biały makaron czy białe pieczywo dostarcza mniejszych ilości składników odżywczych od ich pełnoziarnistych odpowiedników.

Warto jednak zaznaczyć, że błonnik pokarmowy ma bardzo dobre działanie na nasz organizm, szczególnie na mikrobiom jelitowy, dlatego osoby zdrowe, bez żadnych objawów, nie powinny go ograniczać. W niektórych jednostkach chorobowych przewodu pokarmowego stosowanie frakcji rozpuszczalnej błonnika może wręcz wpływać na zmniejszenie objawów [2].

Przeczytaj także: Zespół jelita drażliwego – IBS

Wadą będzie również mniejsza różnorodność mikrobioty jelitowej. Niższa ilość pełnoziarnistych zbóż czy strączków przyczyni się do zmniejszenia ilości bakterii z rodzin Bifidobacterium i Lactobacillus spp. Te bakterie produkują zdrowe dla organizmu krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA) o działaniu przeciwzapalnym [5]. Zbyt duże ograniczenie błonnika może też przyczynić się do powstania zaparć [6].

Produkty zalecane i niezalecane na diecie lekkostrawnej

W diecie lekkostrawnej zaleca się korzystać z przepisów z mniejszą ilością tłuszczu, błonnika nierozpuszczalnego i są bez dodatku ostrych przypraw. Należy bazować na produktach zbożowych łatwostrawnych, olejach, oliwie z oliwek, chudych źródłach białka oraz warzywach i owocach niskobłonnikowych.

Posiłki zalecane i niezalecane w diecie lekkostrawnej

Komponując posiłki na diecie lekkostrawnej, musisz pamiętać o odpowiedniej obróbce termicznej, korzystaniu z produktów zalecanych oraz odpowiedniej ilości witamin i składników mineralnych. Jeśli potrzebujesz pomocy dietetyka, który ma doświadczenie w układaniu takich diet, zaufaj specjalistom.

Zamawiam dietę online

Przykładowy jadłospis diety lekkostrawnej

Podsumowanie

• Dieta lekkostrawna stosowana jest w wielu chorobach przewodu pokarmowego w celu zmniejszenia ogólnych objawów, które potocznie nazywa się zaleganiem w żołądku.
• Powinna być zbilansowana tj. dostosowana do stanu odżywienia i masy ciała, aby dostarczać odpowiednią ilość składników odżywczych.
• Wykorzystywana jest również w rekonwalesencji po zabiegach chirurgicznych oraz w przygotowaniu do badań kolonoskopii, USG, RTG jamy brzusznej.
• Dieta bazuje na produktach lekkostrawnych z mniejszą ilością błonnika, tłuszczu oraz substancji podrażniających przewód pokarmowy.
• Obróbka termiczna, stosowanie technik kulinarnych podczas przygotowywania posiłków ma ogromne znaczenie, dozwolone jest duszenie, gotowanie w wodzie, gotowanie na parze, miksowanie, przecieranie.
• Warto unikać obsmażania i duszenia w głębokim tłuszczu, co wpływa na wydzielanie soku żołądkowego, który jest drażniący dla komórek układu pokarmowego. 
• Zalecenia można modyfikować w zależności od ogólnego samopoczucia i tolerancji na niektóre produkty.

Jeśli młoda fasolka szparagowa, chude wędliny, pieczywo jasne, pomidor bez skórki i pestek również Ci szkodzą, bez obaw. Dieta powinna być dobierana indywidualnie, dlatego zachęcamy do szkorzystania z pomocy naszych dietetyków, w ramach czego przygotujemy dla Ciebie idealny jadłospis. 

Piśmiennictwo